ایده‌ی بیت کوین
برای درک فن‌آوری زنجیره بلوک لازم است که با کلیدواژه و مفهوم اصلی در این صنعت آشنا شوید. بهترین راه معرفی کردن این کلیدواژه‌ها یک مثال است و بهترین مثال بیت کوین است.
اینترنت یک بستر عالی برای انتقال داده و فایل است. هرکس می‌تواند از طریق اینترنت به سادگی داده‌ها و فایل‌ها را به فرد دیگری انتقال دهد. به طور مثال اگر کسی از موسیقی‌ای که در تلفن همراه خود دارید خوشش بیاید می‌توانید به سادگی فایل آن را برای او ارسال کنید.
اما یک نکته مهم در این انتقال وجود دارد؛ شما دراین فرایند در واقع یک کپی از فایل را برای دوستتان ارسال کرده‌اید و خودتان هم هنوز فایل را دارید. این بستر برای انتقال فایل کارآمد بسیار خوبی دارد. اما بیاید فرض کنیم که نوعی دارایی دیجیتال (مثلا پول الکترونیکی) وجود دارد که در واقع تعدادی صفر و یک در تلفن همراه شماست. اگر بخواهید آن را به فرد دیگری منتقل کنید باید بعد از انتقال، دیگر خودتان به این دارایی دسترسی نداشته باشید.
بیایید به مکانیزم انتقال پول در جامعه نگاه کنیم. اگر فرد الف یک اسکناس هزارتومانی در دست داشته باشد تمام افراد جامعه قبول دارند (توافق دارند) که فرد الف هزار تومان پول دارد. حال اگر فرد الف این اسکناس را به فرد ب بدهد تمام افراد جامعه قبول دارند که فرد ب هزار تومان پول دارد و فرد الف پولی ندارد. فرد ب برای اثبات دارایی خود به هر فرد از جامعه کافی است که اسکناسش را به او نشان دهد.
این مکانیزم برای اسکناس‌های معمول کاغذی به خوبی جواب می‌دهد. اما اگر بخواهیم یک دارایی دیجیتال را از طریق اینترنت جابجا کنیم با مشکل کپی مواجه می‌شویم. در واقع اگر بخواهیم از طریق راهکار انتقال فایل یک دارایی دیجیتال را انتقال دهیم درست مثل این است که از یک اسکناس کپی رنگی گرفته باشیم و آن را به فردی بدهیم. بنابراین بستر انتقال اطلاعات اینترنت اگرچه برای داده های معمول عالی است، اما برای انتقال دارایی‌های دیجیتال کاربردی ندارد.
اما راهکار چیست؟
برای استفاده از اینترنت جهت انتقال دارایی به ایجاد یک هسته‌ی مرکزی نیاز داریم. به جای اینکه افراد مستقیماً دارایی را به یکدیگر منتقل کنند، هر کس در این هسته‌ی مرکزی یک شماره حساب دریافت می‌کند که دارایی دیجیتال وی در آن است.
حال وقتی فرد الف بخواهد از طریق اینترنت به فرد ب هزار تومان انتقال دهد کافی است به هسته‌ی مرکزی بگوید که از حسابش به اندازه‌ی هزار تومان کم کند و به حساب فرد ب هزار تومان اضافه کند، به این ترتیب مسئله‌ی کپی شدن دارایی دیجیتال حل می‌شود.
اما در این روش جامعه چطور قبول می‌کند( توافق می‌کند ) که فرد الف دیگر هزار تومان دارایی دیجیتال ندارد و فرد به صاحب آن هزار تومان دارایی دیجیتال شده است؟
پاسخ ساده است. همه‌ی افراد جامعه به حرف آن هسته‌ی مرکزی اعتماد دارند و چون آن هسته‌ی مرکزی می‌گوید که در دفتر حسابش هرکس چقدر دارایی دیجیتال دارد، همه در مورد آن توافق دارند. همین حالا این هسته‌های مرکزی در قالب شرکت‌هایی مثل ویزا، مستر و پی‌پال مشغول فعالیت هستند. به این ترتیب مسئله‌ی انتقال دارایی دیجیتال از طریق اینترنت حل شد.
هسته‌ی مرکزی یا نظیر به نظیر؛ دو فلسفه برای رسیدن به اجماع
اگر در یک روستای کوچک زوجی دارای فرزند شود همه متوجه می‌شوند و به هم خبر می دهند و در این صورت همه توافق می‌کنند که این کودک فرزند آنهاست. وقتی شهرهای بزرگ شکل گرفت دیگر اطلاع دادن به همه ممکن نبود. برای همین انسان‌ها نهادهایی را ایجاد کردند که حرف آن‌ها برای همه اعتبار داشته باشد و نهادی مانند ثبت احوال ایجاد شد.
به این ترتیب اگر ثبت احوال بگوید که کسی فرزند کس دیگری است جامعه با نگاه کردن به شناسنامه‌ی فرد این موضوع را خواهد دانست. در واقع در این روش راهکار رسیدن به توافق عمومی، اعتماد به اطلاعات و البته صداقت هسته‌ی مرکزی است. گسترش اینترنت و پیشرفت‌های کامپیوتری مجددا به انسان‌ها فرصت داد تا راه‌حلی مشابه همان روستا ایجاد کنند. به عبارتی، دوباره از نهادهای مرکزی فاصله بگیرند و برای اینکه در مورد چیزی توافق کنند این اطلاع را به گوش همه برسانند.
این منطق شبکه‌های نظیر به نظیر است. درست مثل آن روستا در شبکه‌های نظیر به نظیر هم اعضای شبکه اطلاع دریافتی را بین یکدیگر منتشر می‌کنند و نهایتاً بر سر موضوع آن اطلاع، توافق می‌کنند.
اما آیا تنها راه انتقال دارایی دیجیتال از طریق اینترنت، استفاده از یک هسته‌ی مرکزی برای نظارت و کنترل بر تراکنش‌ها است؟
این سوال دقیقا ایده‌ی بیت کوین است.
درسال 2008 یک فرد یا گروه با نام مستعار ساتاشی ناکاماتو یک مقاله منتشر کرد که در آن یک روش بسیار خلاقانه و نبوغ آمیز برای ایجاد شبکه‌ای ارائه شد که در آن می‌توان دارایی دیجیتال را بدون نیاز به هسته‌ی مرکزی به دیگران انتقال داد. در واقع توکن‌هایی در این شبکه وجود دارند که افراد می‌توانند آن‌ها را به یکدیگر منتقل کنند و وقتی کسی توکنی را به فرد دیگری منتقل کرد تمام اعضای شبکه قبول می‌کنند (به توافق می‌رسند) که صاحب جدید این توکن کیست.
یک سال پس از انتشار مقاله، ناکاماتو نسخه پیاده سازی شده‌ای از طرح خود را ارائه کرد و بیت کوین متولد شد.
بنابراین بیت کوین یک شبکه است که افراد داخل شبکه می‌توانند توکن‌های تعریف شده در آن – که نام آن‌ها هم بیت کوین است – را بدون نیاز به هسته‌ی مرکزی به یکدیگر منتقل کنند. این شبکه به گونه‌ای طراحی و مدیریت می‌شود که تمام افراد داخل آن به اطلاعات تمام تراکنش‌ها دسترسی دارند و بنابراین خودشان می‌توانند صحت یک تراکنش را تایید کنند. شبکه‌ی بیت کوین اطلاعاتی که در راهکار مرسوم به طور مثال تنها در سرور پی‌پال بود را دراختیار تمام اعضای شبکه قرار می‌دهد.
دفتر حساب و تراکنش
دفتر حساب چیست؟
تا اینجا متوجه شدیم که بیت کوین یک شبکه است که در آن افراد می‌توانند توکن‌های بیت کوین را بدون نیاز به هسته‌ی مرکزی به هم منتقل کنند. اطلاعات این انتقال‌ها در دفتر حسابی ذخیره می‌شود. منتهی به جای اینکه این دفتر و تاریخچه‌ی انتقال‌ها تنها در اختیار بانک باشد، در بیت کوین هر عضو شبکه می‌تواند این دفتر را دانلود کند و از تاریخچه‌ی تمامی انتقال‌هایی که از روز اول در بیت کوین انجام شده مطلع شود.
اگر هرکسی به این دفتر دسترسی داشته باشد دیگر لازم نیست برای اینکه بداند چه کسی به چه کسی بیت کوین منتقل کرده از جایی مثل بانک سوال کند. تنها کاری که لازم است بکند این است که به دفتر حسابی که دارد نگاه کند. وقتی همه در دفتر حسابشان اطلاعاتی داشته باشند که بر طبق آن مثلا فردی به نام هادی 5 بیت کوین دارد در آن صورت همه توافق دارند که هادی 5 بیت کوین دارد.
تراکنش چیست؟
این بیت کوین‌ها در یک شماره حساب ذخیره شده‌اند. در شبکه‌ی بیت کوین به این شماره حساب‌ها آدرس می‌گوییم.
هادی قصد دارد 5 بیت کوین را به محمد انتقال دهد. این انتقال شبیه انتقال پول در سیستم بانکی است. شما به بانک می‌روید یک قبض انتقال وجه پر می‌کنید و پول از حساب شما به حساب کسی که می‌خواهید می‌رود.
در بیت کوین هم شبیه این اتفاق می‌افتد. بنابراین اولین کاری که هادی باید انجام دهد این است که یک تراکنش ایجاد کند. او در این تراکنش می‌نویسد که از شماره حسابی ( آدرسی ) که به وی تعلق دارد به آدرس متعلق به محمد، 5 بیت کوین انتقال پیدا کند.
دیگران چگونه از انجام تراکنش باخبر می‌شوند؟
بعد از اینکه هادی تراکنش را ایجاد کرد تنها کاری که باید بکند این است که این تراکنش را در تمام شبکه منتشر کند. هر کس در شبکه‌ی بیت کوین که این تراکنش به دستش می‌رسد متوجه می‌شود که از شماره حساب هادی 5 بیت کوین به شماره حساب محمد انتقال پیدا کرده، بنابراین دیگر در آدرس متعلق به هادی بیت کوینی نیست و در آدرس متعلق به محمد 5 بیت کوین وجود دارد.
وقتی تمام اعضای شبکه از این موضوع باخبر شوند نوعی توافق شکل می‌گیرد که دیگر هادی بیت کوینی ندارد و محمد 5 بیت کوین دارد. همین توافق در شبکه کافی است که دارا بودن محمد را اثبات کند. برای اینکه بعدا بتوان بررسی کرد که در هر آدرس چند بیت کوین مانده این تراکنش در دفتر حساب کل ذخیره می‌شود. کسی که تراکنش را دریافت می‌کند، بعد از بررسی آن را به انتهای دفتر کل بیت کوین اضافه می‌کند و به دیگران هم این موضوع را اطلاع می‌دهد. به تدریج در دفتر کل تمام اعضای شبکه انجام شدن این تراکنش ذخیره می‌شود.
منبع : intellavision.com